Brussels Summer School for Young Leaders
EU as a Global Actor
Bruksela 24 – 28 czerwca 2019
Od 24 czerwca studenci kierunku stosunki międzynarodowe: Marcin Dobrowolski i Konrad Barzowski uczestniczyli w zajęciach „Brussels Summer School for Young Leaders, EU as a Global Actor”. W zajęciach brało udział 26 uczestników z Niemiec, Finlandii, Chorwacji, Belgii, Słowacji, Rumunii, Włoch, Szwecji, Brazylii, Ukrainy, Albanii i Singapuru. Uczestnikami szkoły letniej są nie tylko studenci, lecz także absolwenci oraz pracownicy instytutów naukowych, organizacji pozarządowych i agencji rządowych. Nasz polski zespół wspierał Jan, który urodził, wychował się i mieszka w Belgii, ma rodziców Polaków i mówi po polsku. Nasi studenci mają za sobą 4 dni intensywnych wykładów i wizyt studyjnych w różnorakich instytucjach.
Poniedziałek rozpoczął się od wizyty w budynku European Union External Action. Pracownicy tej instytucji w trzech prezentacjach przedstawili działania Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej, strategie regionalnego i globalnego działania. Kolejne zajęcia miały miejsce w Instytucie Studiów Europejskich Université Libre de Bruxelles. Wykład dr Andreasa Lista był zatytułowany „Ponowna ocena promocji praw człowieka i demokracji w UE - dostosowanie się do nieuniknionych realiów?”. Dzień zamkną wykład Xaviera Nuttina „W poszukiwaniu „Wielkiej Azjatyckiej Strategii” UE”, który był rewelacyjnym przeglądem relacji UE – Chiny.
Wtorek był kolejnym niezwykle intensywnym i ciekawym dniem. Rozpoczął się o 9 00 rano wykładem zastępcy szefa NATO Public Diplomacy Divison dr Petra Lunaka zatytułowanym „Stosunki UE i NATO z Rosją w centrum uwagi”. Wykład ten spowodował lawinę pytań. Kolejnym mówcą był ambasador Kanady przy UE dr Daniel J. Costello, który przedstawił wykład „Stosunki transatlantyckie w XXI wieku: problemy i wyzwania”. Ambasador Costello skupił się na przedstawieniu działań Kanady na arenie międzynarodowej i zachęcił do zadawania pytań. Duży entuzjazm wzbudził komentarz i zachęta ambasadora dotycząca edukacji i poszukiwania drogi zawodowej w obszarze stosunków międzynarodowych. Po południu odbyła się burza mózgów i dyskusja w grupach pod tytułem „UE jako „aktor normatywny”? - Prawa człowieka i promocja demokracji”. Na dużych arkuszach papieru wypisano różne hasła związane z tematem takie jak na przykład: „Kara śmierci jest absolutnie przeciwko prawom człowieka”, „Nie ma wyjątków od wolności wypowiedzi”, „Każda religia narusza prawa człowieka”, „Prawa człowieka są uniwersalne”. W pierwszej części uczestnicy mieli za zadanie wypisywać pod głównymi hasłami swoje myśli, komentarze, pytania, ale nie wolno było im się ze sobą komunikować. Następnie przystąpili do dyskusji, która dosyć szybko osiągnęła wysoką temperaturę. Następnie z dwóch grup utworzono cztery z zadaniem wybrania dwóch haseł i na podstawie wypisanych komentarzy i dyskusji wypisać konkluzje po czym zaprezentować je pozostałym uczestnikom. Prezentacje wzbudziły kolejną falę gorącej dyskusji. Te dyskusje pozwoliły na przyjrzenie się podstawowym zagadnieniom związanym z prawami człowieka, które uczestnicy mogli odnieść do bieżących wydarzeń takich jak migracje, wzrost populizmu oraz polityki zagranicznej Unii Europejskiej. Ostatni wykład przedstawiony przez dr Lutgard Lams dotyczył języka używanego przez Chiny w stosunku do Taiwanu oraz w dokumentach, które przygotowuje Komisja Europejska i Parlament Europejski oraz różnic między nimi. Wykład był zatytułowany „Siła języka w stosunkach międzynarodowych: stosunki UE-Tajwan-Chiny jako studium przypadku”.
Przez dwa pierwsze dni temperatura powietrza w dzień sięgała 35 stopni. Poruszanie się po Brukseli w stroju formalnym było nie lada wyzwaniem. Środowy poranek przywitał na placu Schumana dużo chłodniejszym powietrzem. W tym dniu zaplanowane zostały dwie wizyty studyjne. Pierwsza, w siedzibie Rady Europejskiej, gdzie pracownik sekretariatu tej instytucji zaprezentował kompetencje i działania Rady oraz innych organów unijnych. Następnie uczestnicy udali się do siedziby Parlamentu Europejskiego, gdzie poznali pracę tej instytucji oraz mieli możliwość obejrzenia z galerii sali plenarnej. W części popołudniowej wysłuchano wykładowcy z Ewha Womans University w Seulu, dr Vladimira Hlasnego: „Polityka rozwojowa UE: jak zwiększyć produktywność w regionie MENA?”. Dzień zakończyło wystąpienie starszego dyplomaty z European External Action Centre dr Colina Scicluna. Tematem wystąpienia dr Scicluny były: „Ograniczenia, dylematy i możliwości stosunków UE z regionem MENA”. To był niezwykle interesujący wykład opisujący zaangażowanie UE w regionie Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki. Następnie przewidziano długi czas na pytania których padło wiele, między innymi o Iran, Syrię, ale także o prace dyplomaty.
Czwartkowy poranek rozpoczął się od zwiedzania Europejskiego Domu Historii, który mieści się w rozległym budynku nieopodal Parlamentu Europejskiego. Po nowoczesnej, położonej na 3 piętrach wystawie głównej pomaga się poruszać tablet – przewodnik, który zawiera informacje we wszystkich unijnych językach. Wystawa posiada, poza nagraniami wideo, spory zbiór pamiątek takich jak listy, książki, plakaty, fotografie, części garderoby itp. Nie brakuje akcentów polskich. Jest kopia konstytucji marcowej, karty pocztowe z pól bitewnych I WŚ a także Kodeks Napoleona wydany w Księstwie Warszawskim. 1,5 godziny przeznaczone w programie na zwiedzanie tego obiektu nie pozwalało obejrzeć wszystkiego. Następnie udano się na warsztaty HR do FTI Consulting prowadzone przez jednego z dyrektorów Aleda Williamsa, który wcześniej pracował jako rzecznik brytyjskiego rządu przy UE. Tematem warsztatów były możliwości zatrudnienia w Brukseli. Pan Williams nakreślił ciekawy obraz Brukseli jako miejsca, gdzie oprócz oczywiście instytucji unijnych, które oferują prace zarówno admiracyjną jak i możliwość zaangażowania w politykę, pracują też instytuty badawcze, think tanki, organizacje pozarządowe i firmy z najróżniejszych sektorów. Wiele z tych instytucji oferuje płatne staże. Padło też kilka uwag na temat procesów rekrutacyjnych. Na koniec uczestnicy mieli liczne pytania. Po południu miał miejsce jeden wykład: „Wpływ administracji Trumpa na światową politykę handlową” wygłoszony przez panią Renitę Bhaskar – zastępcę dyrektora działu USA i Kanady w Komisji Europejskiej.
Bruksela jest miastem tłocznym w ciągłym ruchu, pełnym ludzi, jednośladów, autobusów i tramwajów oraz sznurów samochodów. Knajpiane stoliki cisną się na wąskich chodnikach tuż obok kwiaciarni, która także połowę asortymentu mają wystawione na chodnik. Czwartkowy wieczór studenci szkoły letniej wybrali na integracje. Belgia poza siedzibą instytucji UE, frytek i czekolady słynie też z piwa w dziesiątkach odmian więc była okazja by sprawdzić co Bruksela ma w tym względzie do zaoferowania. Drugą część wieczoru uczestnicy spędzili w barze karaoke, gdyż nic tak nie integruje jak wspólne śpiewanie.
Ostatni dzień rozpoczął się od roboczego śniadania z profesorem Paulem Jospehem Limem z Uniwersytetu w Tybindze. Profesor Lim jest Singapurczykiem, który opuścił swój kraj jako dysydent. Dyskusja była zatytułowana „Mniej mówienia, więcej działań: czy UE może być aktorem politycznym i bezpieczeństwa w Azji?” Profesor przedstawiał swoje spojrzenie na relacje UE z krajami azjatyckimi z podwójnej perspektywy: jako osoby z Azji oraz osoby, która od 1980 merytorycznie współpracuje jako doradca unijnych polityków i personelu. Profesor Lim nie omieszkał wywracać to czego uczestnicy dowiedzieli się dotychczas „do góry nogami” i prowokować. Po krótkiej przerwie połączono się na Skypie z Paulem Nuberem, który w tym czasie przebywał w swoim biurze w Szwajcarii. Paul Nuber jest dyrektorem wyższego szczebla w Fortune 50 Comapny a poprzednio pełnił funkcje dyrektora generalnego Nestle między innymi w Rumunii. Rozmowa z nim miała po części charakter rozmowy motywacyjnej a po części prezentował on swoje opinie odpowiadając na zadawane pytania.
Ostatnim zadaniem było, w dwóch grupach, krótkie podsumowanie ostatniego tygodnia i zebranie wspólnych myśli w postaci trzech konkluzji i ich zaprezentowanie. Nie było wielkim zaskoczeniem, gdy okazało się, że konkluzje obu grup były podobne. Następnie dr Daniel Novotny, dyrektor Global Learning, który był organizatorem Brussels Summer School for Young Leaders wręczył uczestnikom dyplomy ukończenia szkoły letniej i zaprosił wszystkich na wspólnego pożegnalnego grill do ogrodu. Oprócz wspólnych zdjęć i pożegnań ciekawe dyskusje trwały jeszcze długo.
Pięć dni intensywnych zajęć wykładowych i warsztatowych oraz wizyt studyjnych pozwoliło poszerzyć wiedzę w zakresie stosunków międzynarodowych a szczególnie w kwestii działań i pozycji Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej. Za wątek wiodący można uznać relacje UE z Chinami. Sporo mówiono również o USA i Rosji. Przedstawiono działania Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej. Zaprezentowano wizje działania i plany, dotychczasowe dokonania jak również wyzwania i braki oraz niedostatki. Wykłady i warsztaty były na bardzo wysokim poziomie merytorycznym i były prowadzone przez praktyków – specjalistów w danej dziedzinie lub doświadczonych wykładowców akademickich. Wszystkie wizyty studyjne do instytucji unijnych także zawierały wykłady lub prezentacje. To również pozwoliło na wzmocnienie wiedzy o działaniach i zadaniach instytucji UE. Wspomniane wcześniej zróżnicowanie wśród uczestników pozwalało na merytoryczne dyskusje na wysokim poziomie. Należy też zauważyć, że wiedza wyniesiona po pierwszych dwóch latach studiów licencjackich na kierunku stosunki międzynarodowe zapewniła nam bazę wiedzy, na której mogliśmy się pewnie oprzeć słuchając wykładów i dyskutując z naszymi europejskimi koleżankami i kolegami.
Konrad Barzowski
Marcin Dobrowolski
Studenci II roku stosunków międzynarodowych WNHIS