Film „Wróg numer jeden” miał swoją światową premierę 19 grudnia 2012 roku, natomiast polscy widzowie mogą go oglądać w kinach od 8 lutego 2013 roku. Reżyserem jest Kathryn Bigelow, zaś scenariusz napisał Mark Boal. Budżet filmu wyniósł ponad 20 mln dolarów. Film otrzymał Oskara za najlepszy montaż dźwięku. Obraz należy do gatunku thrillerów politycznych. Twórcy są zdania, że bazuje on na prawdziwych wydarzeniach. „Wróg numer jeden” opowiada o polowaniu na członków organizacji Al-Kaida. Akcja filmu rozgrywa się na przestrzenie dziesięciu lat: od czasu ataków na WTC i Pentagon 11 września 2001 roku, aż do schwytania i zabicia Osamy Bin Ladena w 2011 roku. 

Fabuła filmu przedstawia losy członków tajnych służb amerykańskich. Celem grupy agentów CIA było wytropienie i zlikwidowanie Bin Ladena, wszelkimi dostępnymi środkami.  Główną narratorką historii jest młoda agentka CIA Maya, która przez 8 lat próbuje zlokalizować terrorystę na terenie Bliskiego Wschodu. Zostaje ona oddelegowana do tajnego więzienia CIA o nazwie Black Site.

W rolę agentki Mayi wcieliła się Jessica Chastain. Gwiazda zagrała m.in. w takich filmach jak: „Służące” czy „Dług”. Kreacja we „Wrogu numer jeden” to pierwsza tak poważna rola aktorki. Maya to młoda kobieta, agentka CIA, która została przeniesiona na Bliski Wschód, aby zająć się przesłuchaniami przetrzymywanych więźniów, podejrzewanych o współprace z Al-Kaidą. Jest ona bardzo silna psychicznie i nieustępliwa. Konsekwentnie prowadzi  śledztwo, pomimo zagrożenia ze strony członków organizacji Bin Ladena. Kolejnym z bohaterów jest Dan, jeden z członków zespołu Mayi. Dan to mężczyzna w średnim wieku, agent CIA. Przesłuchuje on świadków w bezwzględny i okrutny sposób. W rolę Dana wcielił się Jason Clarke. Aktora znamy głównie z roli w filmie „Wróg Publiczny”.

 

Charakterystyczną postacią jest również szef miejscowej jednostki CIA. Mowa tutaj o Josephie Bradleyu. Bradley niezbyt ufa metodom śledczym stosowanym przez młodą agentkę. Jednakże zachowanie i znaczny wpływ Mayi na śledztwo, zmusza go do współpracy oraz umożliwienia agentce wszelkich działań wywiadowczych. Szef zdaje się nie zwracać uwagi na procedery, które dzieją się w bazie więziennej. W rolę Bradleya wcielił się Kyle Chandler, znany m.in. z takich filmów jak: „Operacja Argo” czy też „Super 8”.  

Pozostałe postacie filmu to członkowie zespołu dochodzeniowego, urzędnicy państwowi, żołnierze Navy Seals, grupy bojowników, a także członkowie organizacji terrorystycznych uwięzieni przez amerykańskich agentów. W pozostałe role wcielili się m.in. Jennifer Ehle, Mark Strong, James Gandolfini oraz Joel Edgerton.

W miarę rozwoju filmowych wydarzeń, śledztwo prowadzone przez Mayę i jej zespół natrafia na ślad Bin Ladena. Wielka zemsta na przywódcy Al-kaidy staje się coraz bardziej realna. Według informacji uzyskanych przez CIA, Bin Laden znajduje się w Pakistanie. W filmie ukazane jest, że CIA nie było do końca przekonane czy rzeczywiście na obrzeżach miasta Abbottabad, w posiadłości innego z terrorystów, przebywa Bin Laden. W międzyczasie toczy się o to spór na linii Waszyngton-Black Site CIA. Przedstawiciele Białego Domu dają 50% pewności co do faktycznego zlokalizowania miejsca. Jedynie młoda agentka jest w stu procentach przekonana o słuszności odkrycia.

W filmie ukazane zostały również stasowane przez USA metody skutecznego przesłuchiwania więźniów. Nie zważa się na cierpienia zadane skazańcowi, liczą się tylko efekty w postaci cennych danych. Techniki przymusu nazywane są TRP (Target Rating Point), należą do nich m.in. waterbording, głodzenie więźniów, groźby, poniżanie na oczach kobiet (bardzo hańbiące dla wierzących muzułmanów). Szczególnie szokujące wrażenie wywarło na mnie też zamykanie więźnia na 24 godziny w małej skrzyni, której rozmiar powoduje skurcz mięśni, oraz czasową utratę koordynacji ruchowej.

Podsumowując, sam obraz mnie nie przekonał. Owszem, scenografia, udźwiękowienie czy budżet są imponujące. Pewnego smaczku dodaje filmowi gra aktorska Jessicy Chastain. Nie spodziewałem się po niej takich umiejętności. Jednakże dialogi i reszta obsady wypadły poniżej oczekiwań. Czekałem na ten film i bardzo się rozczarowałem, chociaż interesuje mnie tematyka terroryzmu. Film oceniam na 6 w dziesięciopunktowej skali.  Według mnie, to niestety zwykła fikcja i subiektywna wizja Kathryn Bigelow. Obraz traktuję jako  kolejną  tego  typu  Amerykańską propagandę. Jedyne co w nim intrygujące, to sceny tortur. Przyznaję, że zaprezentowane metody przesłuchiwania więźniów do głębi mnie zszokowały. Z jednej strony pragnę sprawiedliwości za wszelką cenę, jednakże z drugiej strony warto się zastanowić,  czy zasadne jest zadawanie wielkiego bólu, choćby najgorszemu wrogowi?


Przemysław Kobus
Akademia Marynarki Wojennej
Stosunki międzynarodowe